نقش سیستم بازداری/فعال‌سازی رفتار، راهبرد‌‌های تنظیم شناختی هیجان و سرشت و منش در پیش‌بینی نشانه‌های اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان متوسطه

هدف پژوهش حاضر، پیش­بینی اضطراب اجتماعی در دانش­آموزان از طریق متغیرهای سیستم بازداری- فعال­سازی رفتار، راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و سرشت و منش است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه­ی آماری پژوهش شامل کلیه دانش­آموزان دختر و پسر مشغول به تحصیل در مقطع دبیرستان شهرستان بستان­آباد در سال تحصیلی 94-1395 بود که با روش خوشه­گیری نمونه­ای به حجم120 نفر (60 دختر و60 پسر) انتخاب شده است. جمع­آوری داده­های پژوهش از طریق پرسش­نامه­های سیستم بازداری و فعال­ساز رفتاری (BAS/BIS)، راهبردهای تنظیم شناختی هیجان (CERQ)، سرشت و منش کلونینجر و اضطراب اجتماعی (SPIN) انجام گرفت و با استفاده از ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته­ها نشان داد بین سیستم بازداری رفتار، راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و دو بعد سرشت (آسیب­پرهیزی و نوجویی) و یکی از ابعاد منش (خود­راهبری)، با نشانه­های اضطراب اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد. تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد سیستم بازداری/ فعال­سازی رفتار، راهبردهای تنظیم شناختی هیجان و بعد سرشت به طور معناداری پیش­بینی کننده نشانه­های اضطراب اجتماعی است. بر این اساس حساسیت بالای سیستم BIS و دشواری در تنظیم شناختی هیجان و همچنین ابعاد نوجویی، خودراهبری و آسیب­پرهیزی در بروز و نگه­داری اضطراب اجتماعی دخیل هستند که می­توان با شناسایی آن­ها در جهت پیشگیری از این اختلال اقدام نمود.